هوش مصنوعی

تاریخچه هوش مصنوعی

هوش مصنوعی در سال های جنگ جهانی دوم آغاز شد زمانی که نیروهای آلمانی از ماشین(enigma) برای رمزنگاری و ارسال ایمن پیام ها استفاده می کردند. دانشمند انگلیسی به نام آلن تورینگ به همراه تیمش ماشین bomba را ساختند که بتوانند کدها را رمزگشایی کنند. هر دو ماشین enigma و bomba جزء پایه های یادگیری ماشینی هستند که یکی از شاخه های هوش مصنوعی (AI) است.

آموزش و یادگیری

مهندسی دانش بخش بزرگی از پژوهش های موردنیاز هوش مصنوعی را تشکیل می دهد. در مهندسی ماشین ها می توانید مانند انسان ها رفتار کرده و اطلاعات فراوانی از محیط  اطراف خود داشته باشید.

یادگیری ماشین نیز یکی دیگر از بخش های اصلی هوش مصنوعی است. آموزش به ماشین به شکل های گوناگونی دسته بندی شده است. ساده ترین راه برای یادگیری ماشین روش ” آزمون و خطا ” است.

هدف یادگیری ماشینی این است که کامپیوتر به تدریج بتواند با افزایش داده ها بازدهی بالاتری در مورد وظیفه ی داده شده پیدا کند. گستره ی این وظیفه از تشخیص چهره با دیدن چند نمونه از چهره ی موردنظر گرفته تا فراگیری شیوه ی گام برداری برای روبات های دوپا با دریافت سیگنال پاداش و تنبیه باشد. پروژه تشخیص سن از روی تصویر شرکت مایکروسافت، یکی از پروژه های معروف یادگیری ماشینی است.

انواع هوش مصنوعی

• هوش مصنوعی دارای سه سطح است. هوش مصنوعی محدود، عمومی، سوپر که در ادامه به طور خلاصه به هر کدام می پردازیم.

هوش مصنوعی(ANI)

هوش مصنوعی محدود (Artificial Narrow Intelligence)، سطحی از هوش مصنوعی که تنها می تواند در یک حیطه محدود و مشخص از تخصص فعالیت کند. برای مثال می توان به ابر کامپیوتر به نام آبی بزرگ (big blue) که IBM در سال 1997 ساخت اشاره کرد که بزرگترین شطرنج بازان جهان را شکست داد. و این کار را بسیار عالی انجام می داد چون تخصص آن به همین مورد محدود می شود.

هوش مصنوعی محدود با ANI جهان ما را احاطه کرده است، به طور مثال ماشین هایی که عادات جستجوی ما را در گوگل ردگیری می کنند و براساس هزاران متغیر مختلف تبلیغات موردنظر شما را به نمایش در می آورند، نمونه ای از هوش مصنوعی محدود است که کارهایی را انجام می دهند که از قبل برای آن ها تعریف و برنامه ریزی شده و خارج از چیزی که برایشان از قبل تعریف شده انجام نمی دهند. آن ها فکر نمی کنند و احساسات ندارند.

ANI نسخه ی مفید و نسبتاً بی ضرر هوش مصنوعی است که می تواند به بشریت سود رسانده، هر چند در یک زمان می تواند میلیارد ها عدد و درخواست را پردازش کند اما همچنان در یک حیطه خاص و مشخص عمل می کند.

هوش مصنوعی عمومی (AGI)

هوش مصنوعی عمومی یا قوی، مخفف (Artificial General Intelligence) یا به اختصار AGI، سطحی از هوش مصنوعی که در آن ماشین هایی بسیار هوشمند و با توانایی های تصمیم گیری، جای می گیرند. که اگر انسان روزی به آن دست پیدا کند، همه ی زوایای جهانی را که می شناسیم را تغییر خواهد داد. موانع زیادی برای رسیدن به هوش مصنوعی عمومی وجود دارد. دانشمندان در پی شبیه سازی مغز انسان هستند ولی به دلیل توان کم ابرکامپیوترهای فعلی و همینطور مصرف زیاد انرژی این کار به صورت کامل امکان پذیر نیست.IBM برای رفع مشکل مصرف انرژی ابرکامپیوترها، در حال توسعه ی تراشه هایی مبتنی بر شبکه های عصبی است.

به گفته ی برخی از دانشمندان این حوزه، هوش مصنوعی عمومی یا قوی، می تواند خطر جدی برای بشریت ایجاد کند اگر در مسیر صحیح خود قرار نگیرد به طوری که می تواند اختیار خود را در دست بگیرد و خیلی سریع به بازطراحی خود بپردازد. انسان ها به دلیل محدودیت های بیولوژیکی، قادر نیستند با ربات های هوشمند رقابت کنند و سرانجام نابود می شوند. توسعه و پیشرفت هوش مصنوعی عمومی به نوعی می تواند پایان دهنده ی تاریخ بشریت باشد.

هوش مصنوعی سوپر(ASI)

هوش مصنوعی سوپر، سطحی از پیشرفت در این حوزه است که در آن ماشین ها بر انسان ها چیره شده و حکمرانی می کنند. البته این سطح از هوش مصنوعی در حد یک فرضیه است.

شاخه های هوش مصنوعی

هوش مصنوعی، موضوعی بسیار گسترده است که شاخه های متعددی دارد که عبارتند از :

• یادگیری ماشینی(machine learning) : دانش تواناسازی ماشین ها برای تفسیر، پردازش و آنالیز داده برای حل مسائل جهان واقعی
• یادگیری عمیق(deep learning) : گونه پیشرفته تر یادگیری ماشین که برای تحلیل داده های با پیچیدگی زیاد، به کار می رود.
• پردازش زبان طبیعی(natural language processing) : تحلیل و آنالیز زبان انسانی برای دستیابی به نتایج قابل استفاده برای توسعه یک کسب وکار است. آمازون برای ایجاد تجربه ای بهتر برای کاربران، نظرات کاربران را آنالیز کرده و متناسب با آن، سیستم های خود را تغییر می دهد.
• رباتیک(robotics) : ربات هایی مبتنی بر هوش مصنوعی که قادرند کارهایی برنامه ریزی شده را انجام دهند. ربات های انسان نما سوفیا، یکی از این نمونه هاست.
• سیستم های متخصص(expert systems) : ماشین های متخصص در حوزه های مختلفی مانند، مدیریت اطلاعات، سیستم های پزشکی، آنالیز وام و …کاربرد دارند.

منطق فازی(fuzzy logic) : در حوزه های پزشکی که نیازمند توانایی تصمیم گیری است، استفاده می شود. همچنین در گیربکس های اتوماتیک و پارکینگ های خودرو، از منطق فازی استفاده می شود.

آینده ی هوش مصنوعی

با توسعه ربات هایی با قابلیت فعالیت خودکار و دارای احساسات انسانی و ادراک در جهان پیرامون، حاکی از آن است که هم پوشانی طبیعی بین علم رباتیک و هوش مصنوعی وجود دارد، توسعه ی هوش مصنوعی باعث شده تا ربات ها در حوزه های جدیدی همچون خودروهای خودران و ربات های تحویل کالا دیده شوند.

نرخ رشد هوش مصنوعی به طوراعجاب آوری سریع است. و در آینده ای نه چندان دور شاهد اتفاقات غیرقابل باور در این زمینه خواهیم بود.