نواع خرابی های بتن

  • شیمیایی
  • تهاجم سولفات
  • تهاجم کلراید
  • کربناتاسیون
  • واکنش قلیایی سنگدانه ها
  • فیزیکی
  • یخ زدن و آب شدن
  • مکانیکی
  • سایش
  • فرسایش
  • خلأزاییخرابی های بتن

تهاجم سولفات

  • C2S + H2O               Ca(OH)2
  • C2S + H2O         Ca(OH)2
  • Ca(OH)2 + SO4 CaSO4
  • C3A + CaSO4 + H2O                             3 CaO . Al2O3 .3 CaSO4 .31 H2O

ا ین محصول را اترینگایت یا میکروب سیمان می نامند.

ویژگی اترینگایت : افزایش حجم زیاد ( حتی تا 15 برابرحجم اولیه)

نتیجه : افزایش حجم تدریجی و نهایتاً خرد شدن بتن

سولفات اساساً بر روی بتن تأثیر منفی دارد.

گچی که به سیمان اضافه می کنیم موجب می شود که کمی اترینگایت تشکیل شود، ولی میزان آن کنترل شده است.

اترینگایت ناشی از گچ پراکنده است ولی اترینگایت ناشی از سولفاته شدن گسترده در تمام سطح است.

روش های تشخیص خرابی سولفاتی

  • سفیدک ( ناشی از تشکیل آهک) ( غیردقیق و احتمالاتی) (مشکل این است که انواع سفیدک ها، از جمله کلروری داریم.)
  • تشخیص اترینگایت از طریق میکروسکوپ الکترونی (SEM ) (بلورهای آن سوزنی شکل است.)
  • مشاهده ی ترک ظاهری (پس از 15-5 سال )
  • آزمایش شیمیایی سطح بتن

روش های پیشگیری از تبعات منفی تهاجم سولفات

  • کنترل مصالح بتن (سنگدانه، آب،…) از نظر میزان سولفات
  • استفاده از بتن با کیفیت بالا ( w/c پایین، تراکم زیاد)؛ تأخیر و کندی خرابی
  • عمل آوری کافی و مناسب ( کامل شدن فعل و انفعالات، پر شدن فضای خالی، تشکیل شدن ژل به میزان کافی)
  • مصرف سیمان نوع 5 ( مشروط به عدم حضور کلراید)
  • کاهش مصرف سیمان
  • مصرف پوزولان های طبیعی و مصنوعی

آزمایش های خرابی سولفات

  • آزمایش درازمدت
  • آزمایش های کوتاه مدت : محلول 4 درصد سولفات سدیم

موارد کنترلی در آزمایش ها :

  • مقاومت
  • انبساط نمونه
  • تعیین میزان سولفات در عمق نمونه
  • وضع ظاهری و بررسی ترک ها
  • میکروسکوپ الکترونی

تهاجم کلراید

Fe                             Fe++ + 2e

4e + O2+ 2H2O              4(OH)

Fe+++2(OH)                   Fe(OH)2

Fe(OH)2                                                     Fe2O3             Fe(OH)3 , Fe3O

  • تشکیل پیل الکتروشیمیایی
  • یون کلراید cl ، همچنین این واکنش را با شدت بسیار زیاد انجام می دهد و موجب تشدید خوردگی می شود.
  • موجب خوردگی موضعی و چال افتادگی می شود.
  • افزایش حجم آرماتور به علت زنگ زدگی، در نتیجه ترک خوردن بتن
  • مهمترین نوع خرابی است.
  • فقط در بتن مسلح است.
  • موجب از بین رفتن محیط قلیایی و پاسیویته ی بتن می شود.(همین امر در تهاجم اسیدها و کربناتاسیون نیز اتفاق می افتد)
  • در بتن پیش تنیده چون فولاد تحت تنش است خوردگی هم شدیدتر است و هم خطرناکتر.
  • C3A در اینجا عامل مثبت است زیرا موجب تشکیل نمک فریدل می شود.
  • منشأ کلراید : کلراید همراه مصالح، آب دریا، مواد یخ زدا، سوختن پی وی سی

روش تشخیص خرابی کلرایدی

  • بازدید ظاهری ( ایجاد ترک، علائم و لکه های زنگ،…)
  • آزمایش شیمیایی، تعیین مقدار یون کلراید در سطح و در اعماق بتن
  • استفاده از دستگاه گالواپالس
  • استفاده از دستگاه نیم پل

روش های پیشگیری از تبعات منفی یون کلراید

  • کنترل مقدار یون کلراید در سطح بتن
  • بتن با کیفیت مناسب : w/c پایین، نفوذپذیری کم و تراکم زیاد، عمل آوری مناسب
  • عدم مصرف کلرور کلسیم( به عنوان زودگیر کننده ) در بتن آرمه
  • استفاده از آب شیرین
  • شستشوی مصالح از املاح
  • پوشش کافی بتن روی آرماتور
  • عدم استفاده از سیمان نوع پنج
  • استفاده از پوزولان
  • استفاده از آرماتوربا پوشش اپوکسی

10)استفاده از فولاد زنگ نزن

11) حفاظت کاتدیک (مکانیزم : برقراری جریانی برخلاف جریان پیل خوردگی )

یکی از مکانیزم های حفاظت کاتدیک : برقراری جریانی برخلاف جریان پیل خوردگی (ولتاژ ضعیف در حدود 6-5 ولت)

در حفاظت کاتدیک، یک آند قربانی ایجاد می کنیم که آرماتور سالم بماند.

12) استفاده از آرماتورهای پلیمری

13) استفاده از مواد بازدارنده یا ممانعت کننده از خوردگی ( نظیر نیتریت کلسیم) (افزایشC1)

14) استفاده از غشاء های آب بند(memberanes) (عملکرد حدود 20سال)

15) استفاده از خمیرهای آب بندی (sealers) (عملکرد حدود 5 سال)

آزمایش های پیش بینی و پیشگیری

  • نفوذ سطحی
  • نفوذپذیری با جیوه
  • نفوذپذیری با گاز
  • نفوذپذیری با آب

کربناتاسیون

CO2  در جو وجود دارد.

CO2+ Ca(OH)2                                       CaCO3+ H2O

  • قلیاییت بتن کم می شود، لذا پاسیویته کم می شود، لذا زمینه برای خرابی های دیگر(زنگ زدن، تهاجم کلراید) فراهم می شود.
  • شدیدترین حالت واکنش، دررطوبت نسبی 60 تا 70 درصد است.

روش تشخیص کربناتاسیون

  • فنل فتالئین (محیط کربناته شده بیرنگ، وگرنه ارغوانی)
  • از محلول فنل فتالئین ( 2 درصد، حل شده در الکل اتیلیک استفاده می کنیم).

روش های پیشگیری از تبعات منفی کربناتاسیون

  • استفاده از بتن با کیفیت بالا (w/c ، تراکم، عمل آوری)
  • پوشش مناسب
  • استفاده از پوزولان
  • عدم استفاده از بخاری های احتراقی در محیط های بسته

واکنش قلیایی سنگدانه ها

Na3O+ SiO         H2O           SiO3Na2

K2O+ SiO2         H2O                SiO3K2